گاورنر آسانسور، اجزا، انواع و کارکرد

گاورنر آسانسور: معرفی، اجزا و دسته‌بندی انواع براساس کارایی

گاورنر یک سیستم ایمنی مکانیکی–الکتریکی در آسانسور است که وظیفه دارد در مواقع افزایش بیش از حد سرعت کابین، مکانیزم ترمز ایمنی (سیفتی گیر) را فعال کند تا از سقوط یا حرکت غیرقابل‌کنترل جلوگیری شود. گاورنر آسانسور درواقع قلب ایمنی سیستم ترمز است و خرابی یا تنظیم نبودن آن می‌تواند خطرات جانی جدی به‌دنبال داشته باشد.

اجزای اصلی گاورنر

• قرقره گاورنر: چرخ اصلی که سیم‌بکسل مخصوص روی آن حرکت می‌کند.
• سیم‌بکسل گاورنر: کابین و سیستم ایمنی را به گاورنر متصل می‌کند.
• میکروسوئیچ گاورنر: در زمان فعال‌شدن، مدار فرمان آسانسور را قطع می‌کند.
• وزنه یا فنر تنظیم سرعت: سرعت آستانه را مشخص می‌کند.

انواع گاورنر آسانسور

گاورنر مکانیکی

• رایج‌ترین نوع
•  بر اساس نیروی گریز از مرکز کار می‌کند
• در سرعت مشخص، فک‌های داخلی باز شده و سیم‌بکسل را قفل می‌کند

گاورنر الکترومکانیکی

• ترکیبی از حسگرهای الکترونیکی و مکانیزم قفل مکانیکی
• دقت بالاتر و امکان تنظیم آسان‌تر دارد

گاورنر لحظه‌ای (Instantaneous)

در همان لحظه افزایش سرعت، سیستم ترمز ایمنی را فعال می‌کند
بیشتر در آسانسورهای با سرعت پایین یا متوسط کاربرد دارد
گاورنر تدریجی (Progressive)
نیروی ترمز را به‌صورت تدریجی اعمال می‌کند
برای آسانسورهای پرسرعت و با ظرفیت بالا مناسب‌تر است

وظایف کلیدی گاورنر

1. کنترل سرعت کابین در شرایط اضطراری
2. فعال‌سازی سیستم ایمنی (سیفتی گیر)
3. قطع مدار برق آسانسور برای جلوگیری از ادامه حرکت
4. ایجاد اطمینان خاطر برای استفاده‌کنندگان آسانسور

نکات کاربردی در نگهداری گاورنر

• بازرسی دوره‌ای: طبق استانداردها در هر دوره سرویس و نگهداری باید هر ۶ ماه یک بار تست شود
• روانکاری به‌موقع: چرخ گاورنر و یاتاقان‌ها باید روغن‌کاری شوند
• بررسی سیم‌بکسل: ساییدگی یا خوردگی نباید وجود داشته باشد
• تست عملکرد: با آزاد کردن سیم‌بکسل، باید قفل و قطع مدار به‌درستی انجام شود

انواع گاورنر آسانسور رو از دیدگاه کارایی و نحوه عملکرد می‌شه به چند گروه اصلی تقسیم کرد:

گاورنر تک‌سرعته (Single Speed)

• ساده‌ترین نوع گاورنر.
• فقط زمانی فعال می‌شود که سرعت کابین از حد مجاز فراتر رود.
• بیشتر در آسانسورهای با سرعت پایین و متوسط به‌کار می‌رود.

گاورنر دوسرعته (Two Speed)

• دارای دو سطح عملکرد است:
• در سرعت بیش از حد مجاز اولیه، به تابلو فرمان هشدار داده و برق موتور را قطع می‌کند.
• در سرعت بالاتر (اضطراری)، مکانیزم ترمز ایمنی کابین را فعال می‌نماید.
• ایمنی بالاتری نسبت به مدل تک‌سرعته دارد.

گاورنر لحظه‌ای (Instantaneous)

• در همان لحظه افزایش سرعت، عمل کرده و سیم‌بکسل ایمنی را قفل می‌کند.
• بیشتر برای آسانسورهای سبک و با سرعت پایین کاربرد دارد.

گاورنر تدریجی (Progressive)

• هنگام فعال شدن، به‌صورت تدریجی و کنترل‌شده ترمز ایمنی را فعال می‌کند.
• باعث می‌شود توقف کابین نرم‌تر باشد و شوک کمتری به مسافران وارد شود.
• مناسب آسانسورهای پرسرعت و ظرفیت بالا.

گاورنر مخصوص آسانسورهای MRL

• طراحی جمع‌وجور دارد تا در فضای محدود (مثل نصب زیر سقف یا کنار کابین) جا بگیرد.
• بسته به مدل می‌تواند تک‌سرعته یا تدریجی باشد.